Euskal sektore kimikoko langileen ia erdiak erretiroa hartuko du datozen hamabost urteetan
Euskal Herriko industria kimikoak une erabakigarria bizi du. Euskal Kimika Enpresen Elkartearen (AVEQ-KIMIKA) azken datuen arabera, sektoreko profesionalen % 49 inguruk 50 urte baino gehiago ditu, eta horrek esan nahi du egungo langileen ia erdiak erretiroa hartuko duela datozen 15 urteetan.
Fenomeno horrek erronka handi bat planteatzen du: belaunaldien arteko erreleboa bermatzea eta ezagutza teknikoaren eta operatiboaren jarraipena bermatzea euskal ekonomiaren sektore estrategikoenetako batean.
Berrikuntzarako eta lehiakortasunerako erronka
Kimika da Euskadiko zutabe industrialetako bat. Kualifikazio handiko milaka lanpostu eskaintzen ditu, berrikuntza sortzen du eta funtsezko zeregina du industria jasangarriago eta digitalizatuago baterako trantsizioan. Hala ere, AVEQ-KIMIKAk “Erretiroak kudeatzeko estrategiak eta ezagutzaren kontserbazioa” jardunaldian aurkeztutako txostenak ohartarazten du plantillaren zahartzeak berrikuntza-gaitasun hori arriskuan jar dezakeela premiazko neurririk hartzen ez bada.
Luis Blanco-Urgoiti elkarteko idazkari nagusiak argi eta garbi laburbildu zuen egoera: “Datozen hamabost urteetan gure funtsezko pertsona askok erretiroa hartuko dute, eta oraindik ez dugu ziurtatuta gazte errelebo prestaturik. Teknologia ez ezik, antolaketa-kultura ere bada, eta enpresan gauzek nola funtzionatzen duten jakitea.”
Gazteen erreleborik eza eta emakume gutxi egotea
Enplegu kimikoak Euskadin beste industria-sektore batzuetan pairatzen den arrakala bera pairatzen du: profil gazteen eta emakumeen eskasia lanpostu tekniko eta ertainetan. Lanbide-heziketako ikastetxeek eta unibertsitateek egiaztatu dute murriztu egin dela kimikari lotutako ibilbideak aukeratzen dituzten ikasleen kopurua, eta horrek areagotu egiten du sortzen ari den talentu falta.
Gainera, industria kimikoko lanaren pertzepzio sozialak ez du beti islatzen gaur egungo errealitatea. Prozesuak gero eta automatizatuago eta digitalizatuago daude, eta profil profesionalek gaitasun zientifikoak eta gaitasun teknologikoak eta ingurumen-kudeaketakoak uztartzen dituzte. Eraldaketa hori komunikatzea funtsezkoa da kimikarien eta kimikarien belaunaldi berri bat erakartzeko.
Erronka bat eta aukera bat sektore kimikoaren etorkizunerako
Euskal Herriko, Burgosko eta Errioxako Kimika eta Ingeniaritza Kimikoko Elkargotik (COQIQ) uste dugu erronka hori aukera historiko bihur daitekeela. Belaunaldien berrikuntzak, prestakuntza tekniko aurreratuaren, aukera-berdintasunaren eta ezagutzaren transferentziaren aldeko apustuarekin batera, hazkunde eta berrikuntza-etapa berri bat bultza dezake euskal industria kimikoan.
COQIQek ikuspegi integral bat sustatzen du, honako hauek uztartuko dituena:
- Belaunaldien arteko mentoria profesional esperientziadunen eta gazte sartu berrien artean.
- Unibertsitateekin, zentro teknologikoekin eta Lanbide Heziketako zentroekin lankidetzan aritzea, ikasketa-planak industriaren benetako beharretara egokitzeko.
- Etengabeko prestakuntza gaitasun emergenteetan, hala nola digitalizazioan, prozesuen segurtasunean, iraunkortasunean edo ekonomia zirkularrean.
- Emakumeen talentua sustatzea eta sektorean erreferente inspiratzaileak komunikatzea.
Gainera, aipatzekoa da Hubiotech Bizkaia ekimena, COQIQek prestakuntza eta enpresa-ekosistemako hainbat eragilerekin elkarlanean abian jarritako proiektu berritzailea. Hubiotech Bizkaiako sektore bioteknologikorako enplegu- eta talentu-nodo bat da. Arlo biokimikoetan prestakuntza duten pertsonak zuzenean konektatzen ditu profil kualifikatuak eskatzen dituzten enpresekin, eta prestakuntza- eta enplegu-eragileen eta gizarte-erakundeen arteko koordinazioa errazten du.
Ezagutza kimikoari eustearen garrantzia
Profil berriak kontratatzeaz gain, benetako erronka izango da hainbat hamarkadatan industria bultzatu duten profesional seniorrek metatutako ezagutza zaintzea. Prozesu espezifikoak, jardunbide egokiak eta segurtasun- eta bikaintasun-balioak eraginkortasunez transferitu behar dira erretiroekin galdu baino lehen.
Talentu seniorra atxikitzeko programak, mentoria teknikoko eskemak eta erretirorako trantsizio malguko politikak funtsezkoak dira sektorearen egonkortasuna eta lehiakortasuna mantentzeko.
Aurrera begira
Egungo egoerak enpresen, administrazioen, prestakuntza-zentroen eta erakunde profesionalen arteko estrategia koordinatua eskatzen du.
COQIQetik Euskadiko kimikaren etorkizunarekin dugun konpromisoa berresten dugu, eta gure burua komunitate zientifikoaren, industriaren eta gizartearen topagune gisa eskaintzen dugu.
Helburua argia da: euskal industria kimikoa berrikuntzaren, iraunkortasunaren eta enplegu kualifikatuaren erreferente izaten jarraitzea, XXI. mendeko erronketarako prestatuta.
